Formosa - Công và tội mang tên cụ Võ Kim Cự!

Cụ Cự

Mình viết stt này chẳng phải là dĩ hoà vi quý, chẳng phải là bênh vực cụ Cự.

Nhưng mình nghĩ, khi nhìn nhận sự cố formosa Kỳ Anh- Hà Tĩnh cần có cái nhìn khách quan hơn.

Đau đớn lắm, mấy tháng trước dọc biển miền Trung cá chết, bà con hoang mang căm phẫn.

Ai cũng réo chửi 9 đời nhà cụ Cự, đòi phải tận diệt nhà lão. Thậm chí lợi dụng tình hình, một số thành phần phản dân tộc, mấy chục năm qua im hơi lặng tiếng. Giờ họ thừa dịp ngóc đầu dậy, hô hào nhau. Họ lôi kéo cả bà con lương thiện, dưới nguỵ từ "cá cần nước sạch, dân cần minh bạch" để hòng phản loạn...

Mảnh đất Kỳ Anh phải nói là nghèo, rất rất nghèo. Mảnh đất này trước đây mênh mông cát trắng và nhà dân xơ xác.

Còn nhớ, năm 2000, cơn bão đi qua, Cụ Cự là lãnh đạo huyện Kỳ Anh. Đích thân cụ dẫn thuộc cấp đến tận nơi thăm bà con. Cụ quay phim, chụp ảnh, cụ dự định dùng những thước phim đấy bay một chuyến sang Pháp. Sang với bà con Việt kiều, cụ muốn kêu gọi bà con chung tay sẻ chia trong hoạn nạn. Tuy vậy, khi đã yên vị trên máy bay, cụ nhận được lệnh của trên buộc phải trở về.

Cụ tỏ ra cáu gắt, bực tức và thống thiết, vì bà con, vì mảnh đất nghèo đang bị thiên tai. Nhưng rồi sau đấy cụ cũng đành phục tùng.

Nhìn sang các huyện khác, tỉnh khác sao dân họ khá thế? Dân Kỳ Anh- Hà Tĩnh sao mà nghèo đến thế? Thanh niên trai tráng, người thì bỏ ra Bắc làm thuê. Người thì chạy vô tận Bình Dương, Đồng Nai, Tp. Hồ Chí Minh và tìm đường sang Lào làm phu hồ.

Tiền làm thuê đủ thứ chi phí, cuối năm rất nhiều người bấm lòng không về nhà thăm vợ con, không về nhà thăm mẹ cha. Cốt mong dành dụm chút ít gửi về, tết quê người làm vài gói mì tôm, cầu mong gia đình mình an vui là thoả lòng người ở xa.

Đời sống quá ư cực nhọc, lầm lũi. Phải đâu dân nhác? Phải đâu dân lười? Phải đâu dân không chịu khó học tập?

Thế rồi một ngày, với tư cách là lãnh đạo Hà Tĩnh. Cụ kêu gọi đầu tư, mũi nhọn của đất nước là thép, điện khí.

Tập đoàn Formosa tìm đến, cụ như bắt được vàng. Cụ nhẩm, nếu formosa hoạt động hiệu quả sẽ tạo ra việc làm cho hàng ngàn người dân của Kỳ Anh và trong Tỉnh Hà Tĩnh. Đời sống bà con sẽ khấm khá lên.

Ngân sách của Tỉnh Hà Tĩnh cũng sẽ nhờ đại dự án này. Nhờ ngân sách từ formosa, Tỉnh Hà Tĩnh dùng tiền ấy chăm lo cho dân ở tất cả các lĩnh vực đời sống.

Vậy nhưng, nhà đầu tư họ vốn sỏi thương trường. Cụ lại là vị quan chưa có nhiều kinh nghiệm trong việc điều hành, quản lý, giám sát. Thế là formosa nó qua mặt cụ, kéo ống ngầm chạy phun chất thải độc hại ra ngoài biển.

Nhà nước chỉ cho thuê đất 50, nhưng thể chủ trương tạo mọi điều kiện, mời gọi nhà đầu tư. Thể theo kế hoạch làm ăn lâu dài của nhà đầu tư. Cụ đành lòng trình lên trên, cố gắng thuyết phục các bộ ngành trên chấp thuận.

Cụ Cự nhỡ ký trước hợp đồng với người ta, phá hợp đồng sẽ đền bù vỡ mồm. 12 cơ quan của trên cũng không lường sự cố, thủ tướng gật đầu ký cho nhà đầu tư thuê đất 70 năm.

Ban đầu Formosa hoạt động trơn tru, có ngờ đâu nó thải ra biển? Dân lên án và chính phủ đã buộc nó đền bù 1.000 tỷ đồng.

Chính phủ siết chặt quản lý formosa, lập ra các ban chuyên trách giám sát ngay tại trong nhà máy và cả giám sát, thanh tra đột xuất. Giám sát ngành ngang, ngành dọc, cốt buộc formosa thực hiện như cam kết cải tiến công nghệ, không được phép tái phạm. Nếu phát hiện một hành vi xảo trá nữa sẽ đuổi cổ theo hợp đồng bổ sung.

Từ một tỉnh nghèo, nhờ dự án thép Hieng Nguyên đóng góp 90% ngân sách, bỗng chốc Hà Tĩnh có tên trong câu lạc bộ các tỉnh có ngân sách 1.000 tỷ đồng.

Năm 2015 Hà Tĩnh làm cho các tỉnh bạn trố mắt, há mồm kinh ngạc khi ngân sách trội lên 7.000 tỷ đồng, qua năm 2016 ngân sách sụt giảm do sự cố, nhưng số tiền thu ngân sách cũng cao ngất ngưỡng ở mức 5.000 tỷ đồng.

Sau sự cố, biển dần hồi sinh, ngư dân lại dong thuyền ra khơi. Nhà máy hoạt động dưới sự giám sát chặt chẽ. Công nhân sớm tối ra vào ca. Đời sống nhân dân vẫn đang trên đà phát triển.

Và, nếu như không có sự cố, cụ Cự xứng đáng nhận được danh hiệu Anh hùng lao động. Lúc ấy nhân dân sẽ hết lòng ca tụng cụ là công bộc khẳng khái vì dân, lao tâm khổ tứ vì dân nghèo.

Công và tội mang tên cụ Võ Kim Cự!

 (Nguồn Hoàng Hải Lý)